Skiba Wiktor Roman, pseud. konspiracyjne: Jacek, Jacek Wolański, Wolański (1913–1979), inżynier-elektryk, oficer Narodowych Sił Zbrojnych, autor wspomnień i reportaży. Ur. 27 IV w Warszawie, był synem Wiktora i Romany z Vogtmanów.
Od r. 1922 S. uczęszczał do warszawskiego Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego, w którym w r. 1930 zdał egzamin dojrzałości. Od t. r. studiował na Wydz. Elektrycznym Politechn. Warsz., 29 IX 1938 uzyskał dyplom inżyniera-elektryka. W czasie studiów był działaczem organizacji młodzieży katolickiej «Iuventus Christiana» oraz przez kilka lat przewodniczącym sądu koleżeńskiego Bratniej Pomocy Studentów Politechn. Warsz. Ukończył podchorążówkę w Zegrzu, od r. 1938 odbywał służbę wojskową. W chwili najazdu Niemiec na Polskę 1 IX 1939, był oficerem frontowym twierdzy Modlin w batalionie «Elektro» i razem z tym batalionem wycofywał się na wschód. Wzięty do niewoli na Wołyniu przez Armię Czerwoną, uciekł z pociągu wiozącego polskich jeńców w głąb ZSRR i przez Lwów i Zamość powrócił pod Warszawę. Tu przeżył całą okupację niemiecką. Był członkiem konspiracyjnego Związku Jaszczurczego, a potem Narodowych Sil Zbrojnych (NSZ), gdzie miał pseud.: Jacek, Jacek Wolański, Wolański. Przez trzy lata (do jesieni 1944) sprawował funkcję wojskowego komendanta NSZ części pow. warszawskiego na lewym brzegu Wisły. Wybuch powstania warszawskiego 1944 r. zaskoczył go w Warszawie, ale na polecenie komendanta okręgu warszawskiego NSZ opuścił miasto i udał się do podległych mu oddziałów. Od jesieni 1944 był szefem sztabu NSZ Okręgu Warszawa–Powiaty (w stopniu podporucznika, a następnie porucznika).
Po wkroczeniu w styczniu 1945 Armii Czerwonej wyjechał do Torunia, gdzie objął stanowisko kierownika Oddziału Toruńskiego Zjednoczenia Elektrowni Okręgu Pomorskiego, uczył także w tamtejszym liceum zawodowym. Równocześnie kontynuował działalność konspiracyjną, będąc w l. 1945–6 wojskowym komendantem Okręgu Pomorskiego NSZ; w tym czasie oddziały wojskowe zostały rozwiązane, a członkowie organizacji ograniczali się – jak pisał w swoich wspomnieniach – do «utrzymywania kontaktów osobistych i kształcenia».
Zagrożony wyrokiem śmierci S. opuścił Polskę w kwietniu 1946 i przez Czechosłowację (gdzie był jakiś czas więziony) dostał się do amerykańskiej strefy okupacyjnej, a stąd do Belgii. Kontynuował działalność społeczno-religijną, m. in. organizował akademickie koła stowarzyszenia «Veritas» i wziął udział w pierwszym po wojnie światowym kongresie katolickiej organizacji «Pax Romana» w szwajcarskim Fryburgu. Włączył się w działalność Ośrodka Wyższych Studiów Polskich w Belgii (Centre des Hautes Études Polonaises en Belgique) i Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Polskich w Belgii i Holandii (z siedzibą w Brukseli) przy organizowaniu odczytów, wykładów, wycieczek technicznych, a także w pośrednictwie pracy i poszukiwaniu zaginionych. W r. 1947 zamieszkał w Bilbao w Hiszpanii i pracował w swoim zawodzie («miałem – wspominał – pod moja opieką 9 elektrowni wodnych i 13 podstacji wysokiego napięcia»). W r. 1954 wyjechał do USA, zamieszkał w Detroit, pracował w zakładach Forda jako inżynier-elektryk i uzyskał obywatelstwo amerykańskie. Działał w organizacjach polonijnych, pisywał artykuły do polonijnej prasy, wygłaszał pogadanki w polskiej rozgłośni radiowej w Detroit. Przyjaźnił się ze szkolnym kolegą, pianistą Witoldem Małcużyńskim. W l. 1961–2 pracował w elektrowniach Korei Południowej, skąd wysyłał korespondencje do „Dziennika Polskiego” w Detroit. Później osiadł i pracował w Meksyku. W tamtejszej prasie, a także w hiszpańskiej, drukował artykuły i wspomnienia. Wiele podróżował (m. in. do Izraela w r. 1964, do Francji i Włoch w r. 1966, na wyspy Seszele w r. 1967, do Brazylii i Peru w r. 1970), a swoje wrażenia spisywał w licznych reportażach i notatkach. One to stanowią dużą część przygotowanej przez niego, a wydanej pośmiertnie, książki Na skibach świata (London 1979, tu krótka notka biogr.), zawierającej także wspomnienia, artykuły publicystyczne, wiersze, rozważania religijne i in. Jesienią 1978 S. odwiedził Polskę. Zmarł 6 II 1979 w Meksyku.
Z pierwszego małżeństwa S-y (żona nieznana) pozostali w Polsce synowie Jacek i Piotr oraz córka Elżbieta. Po raz drugi ożenił się z Meksykanką Emmą, z którą miał córki: Barbarę i Wandę.
Klimaszewski B., Nowakowska E. R., Wyskiel W., Mały słownik pisarzy polskich na obczyźnie 1939–1980, W. 1992; Historia elektryki polskiej, W. 1976 I; Żebrowski L., Narodowe Siły Zbrojne, W. 1995–6 I, III (fot.); – Arch. Politechn. Warsz.: Teczka studencka S-y (fot., kserokopia dokumentów w Mater. Red. PSB); – Informacje Ireny Sławińskiej z L. i Antoniego Sztolcmana z Kr.
Rościsław Skręt