Biogram Postaci z tego okresu
 Antoni Ratajczak     

Antoni Ratajczak  

 
 
1903-01-13 - 1944-06-15
Biogram został opublikowany w 1987 r. w XXX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Ratajczak Antoni, pseud. Kosiba (1903–1944), robotnik, działacz komunistyczny. Ur. 13 I w Mościszkach, w pow. kościańskim, był synem Michała, robotnika rolnego, i Małgorzaty z domu Idkowiak.

Szkołę powszechną R. ukończył w rodzinnej wsi. W l. 1918–25 był robotnikiem rolnym w miejscowym majątku. Od r. 1926 do r. 1944 pracował w Centrali Żelaza Estereich-Kaczmarek w Poznaniu. W r. 1928 skończył wieczorowe kursy zawodowe. Od r. 1935 działał w Komunistycznej Partii Polski (KPP) na terenie Lasku (w pow. poznańskim), gdzie mieszkał, i w Poznaniu. W maju 1938 podczas wyborów gromadzkich znalazł się z ramienia KPP na liście «Bloku Chałupników» i został wybrany do Rady Gromadzkiej w Lasku.

W czasie drugiej wojny światowej R. od stycznia 1940 prowadził działalność konspiracyjną nad uruchomieniem komunistycznych komórek partyjnych w gminie Żabikowo. W marcu 1941 znalazł się w składzie Komitetu Dzielnicowego na teren Wir, Komornik, Łęczycy i Puszczykowa. Od września 1942 był zaangażowany w działalność Polskiej Partii Robotniczej (PPR). Jesienią 1943 został mianowany przez Komitet Okręgowy PPR w Poznaniu komendantem Gwardii Ludowej na pow. poznański. Działając w bardzo trudnych warunkach, doprowadził w stosunkowo krótkim czasie do uformowania na początku 1944 r. pierwszego w tej części kraju oddziału Armii Ludowej złożonego z 65 członków PPR, których zorganizowano w 3 plutony i sztab kompanii (Ignacy Duszczak, Władysław Tomczak i Ignacy Kurowski). Jednostka ta nie posiadała jednak broni, amunicji ani sprzętu dywersyjno-bojowego. Nie było też warunków do wszczęcia jakichkolwiek działań bojowych. W plutonach prowadzono jednak regularną naukę o broni, uczono poruszania się w terenie i szkolono w zakresie sabotażu. Wiosną 1944 policja niemiecka wpadła na trop poznańskiej konspiracji. Dn. 30 V t. r. R. został aresztowany; w czasie przesłuchań w siedzibie gestapo w Poznaniu przy ul. Rycerskiej (obecnie ul. Niezłomnych) był okrutnie torturowany. Zmarł (jeszcze przed wykonaniem wyroku) 15 VI 1944 z ran, wycieńczenia i przebytych tortur w obozie karnym w Żabikowie.

W małżeństwie od r. 1932 z Wiktorią z Paprzyckich (ur. 1904), 2. v. Mroczykową, miał R. syna Jerzego (ur. 1934).

Imię R-a nosi w Luboniu ulica, przy której mieszkał, oraz szkoła w Bieżyniu (woj. leszczyńskie). W Mościszkach w miejscu urodzenia R-a umieszczono w r. 1985 płaskorzeźbę i pamiątkową tablicę ku jego pamięci.

 

Wpol. Słown. Biogr.; – Gomolec L., Z lat walki powiatu poznańskiego, P. 1962; Zarys historii ruchu robotniczego w Wielkopolsce, Pod red. A. Czubińskiego, P. 1978 s. 324, 339, 354, 358 (fot. między s. 384 a 385); Zielonka J., Pseudonim Kosiba, „Panorama Leszczyńska” 1985 nr 18/328 (fot), nr 20/330, 40/398; – Arch. KW PZPR w P.: sygn. ARHP, t. 323, pismo Gestapo Leitstelle Posen z 11 VII 1944 oraz teczka osobowa R-a z informacjami Wiktorii Mroczykowej i wyciągiem z aktu zgonu USC Poznań, 1944, P 2172 i urzędowymi adnotacjami o zgonie R-a.

Marian Olszewski

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.