Biogram Postaci z tego okresu
 Jadwiga Suffczyńska     

Jadwiga Suffczyńska  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

 Suffczyńska Jadwiga (1890–1954), nauczycielka, siostra Polskiego Czerwonego Krzyża, żołnierz Armii Krajowej.

Ur. 6 V w Sandomierzu, była córką Julii z Surmackich (1862–1914) oraz Romualda Stanisława (1862–1910), lekarza w Sandomierzu i Opocznie, kilkakrotnie udzielającego konsultacji medycznych carowi Mikołajowi II podczas jego pobytów w pałacu w Spale (pow. rawski). Miała braci: Juliusza Cezarego (1888–1930), inżyniera, oraz Edmunda Jerzego (1892–1946), lekarza, sanitariusza Legionów Polskich, od lipca 1917 do marca 1918 internowanego w Beniaminowie, podczas wojny polsko-sowieckiej 1920 r. komendanta czołówki sanitarnej, w l. 1922–7 asystenta Maksymiliana Rutkowskiego w klinice chirurgicznej UJ, podczas drugiej wojny światowej lekarza konspiracji, a po kapitulacji powstania warszawskiego 1944 r. kierownika zespołu szpitali ewakuacyjnych PCK.

Po ukończeniu sześcioklasowego Gimnazjum im. Cecylii Plater-Zyberkówny w Warszawie S. uczęszczała na dwuletni kurs pedagogiczny, kończąc go egzaminem w Państw. Gimnazjum w Częstochowie. W l. 1914–19 pracowała jako prywatna nauczycielka na Podolu, m.in. latem 1914 w Popieluchach (pow. mohylowski) u Platerów. Podczas pierwszej wojny światowej współorganizowała w r. 1917 pomoc dla legionistów, internowanych w obozach w Szczypiornie i Beniaminowie. W r. 1919 wróciła do Warszawy, gdzie ukończyła kurs dla sanitariuszek Polskiej Służby Kobiet i podjęła pracę w Szpitalu Ujazdowskim. Jeszcze t.r. wyjechała do pracy w punkcie repatriacyjnym Polskiego Tow. Czerwonego Krzyża w Żabince (pow. kobryński). W r. 1920 była ochotniczką jego czołówki sanitarnej w drugim powstaniu śląskim; za swą pracę została odznaczona Orderem «Gwiazdy Śląska». W r. 1921 pracowała jako pielęgniarka kolejno w Baranowiczach (pow. augustowski) oraz w szpitalu zakaźnym w Drohiczynie Podlaskim (pow. sokołowski).

Po powrocie do Warszawy uczęszczała S. w l. 1922–4 do Warszawskiej Szkoły Pielęgniarskiej, kierowanej przez Amerykankę Helen L. Bridge. Od 1 XI 1924 do 1 VIII 1927 była pielęgniarką, a następnie siostrą przełożoną w warszawskim Szpitalu Polskiego Tow. Czerwonego Krzyża (od r. 1927 PCK). Dn. 3 IV 1925 uczestniczyła w Warszawie w pierwszym zjeździe absolwentek szkół pielęgniarskich; wstąpiła do utworzonego wówczas Polskiego Stow. Pielęgniarek Zawodowych. Od 1 VIII 1927 do 31 VIII 1928 przebywała jako stypendystka Fundacji Rockefellera na kursie dyplomowanych pielęgniarek w Bedford College na uniw. w Londynie. Od jesieni 1928 pracowała jako pierwsza dyplomowana pielęgniarka w Zarządzie Głównym PCK w Warszawie w Sekcji Pielęgniarskiej. Wkrótce objęła kierownictwo tej sekcji, a od końca l. dwudziestych była jedyną inspektorką Korpusu Sióstr PCK. Dążyła do uregulowania spraw socjalno-bytowych sióstr PCK, m.in. przeprowadziła akcję zewidencjonowania pielęgniarek w wojsku, uczestniczyła w zawieraniu umów PCK z wojskiem, angażowała się w tworzenie i szkolenie kadr rezerwowych Sióstr Pogotowania Sanitarnego. Dzięki S-iej powstał Dom Macierzysty Sióstr PCK w Warszawie przy ul. Mazowieckiej oraz Dom Emerytek Sióstr PCK w Bydgoszczy, a także rozpoczęto organizowanie wczasów dla pielęgniarek PCK w sanatorium w Zakopanem.

W dn. 19–20 V 1929 uczestniczyła S. w Krakowie w czwartym zjeździe Polskiego Stow. Pielęgniarek Zawodowych, na którym wygłosiła referat o potrzebie szkolenia pielęgniarek. Od 1 VII t.r. była członkiem redakcji powołanego wówczas organu Stowarzyszenia, miesięcznika „Pielęgniarka Polska” (ukazywał się do r. 1939). W l. trzydziestych opublikowała pracę Pielęgnowanie chorych w domu. Krótkie wskazówki dla użytku matek, żon i córek (W. 1931) oraz przetłumaczyła poradnik „Jak wychować zdrowe dziecko” (W. 1933). Za działalność na polu pielęgniarstwa została odznaczona 12 V 1933 przez Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża Medalem im. Florence Nightingale. W l. 1932–6 i 1938–9, pełniąc funkcję przewodniczącej Polskiego Stow. Pielęgniarek Zawodowych, uczestniczyła w zjazdach pielęgniarek we Lwowie, Wilnie i Warszawie, a jako przedstawicielka Stowarzyszenia, także w Kongresach Międzynarodowej Rady Pielęgniarek w Wiedniu, Genewie, Paryżu oraz Brukseli (9–15 VII 1933) i Londynie (19–24 VII 1937).

Podczas oblężenia Warszawy przez wojska niemieckie, we wrześniu 1939, organizowała S. pomoc medyczną i kierowała kadrą pielęgniarską. Po kapitulacji miasta (28 IX t.r.) pracowała w dziale pomocy dla jeńców. W r. 1940 Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża zaproponował jej zorganizowanie szkół pielęgniarskich w Turcji; z propozycji zrezygnowała na rzecz Marii Mochnackiej. W Warszawie działała w konspiracji; stworzyła tajny referat szkolenia i opieki społecznej, szkoliła drużyny sanitarne, organizowała pomoc dla uczennic szkół pielęgniarskich, opracowywała dla Zarządu Okręgowego PCK plany i regulaminy dla przyszłych placówek sanitarnych. Dn. 25 VII 1944 została zaprzysiężona w AK i nominowana na zastępcę szefa referatu sanitarnego Wojskowej Służby Kobiet Obwodu I – Śródmieście. Podczas powstania warszawskiego t.r. kierowała pod pseud. Julia punktem sanitarnym przy ul. Jasnej 10. Dn. 23 IX awansowała na porucznika; po kapitulacji powstania w październiku wyjechała do Piotrkowa Trybunalskiego.

W kwietniu 1945 wróciła S. do Warszawy i ponownie podjęła pracę w Zarządzie Głównym PCK, tym razem jako kierownik Referatu Pielęgniarskiego (do jego likwidacji 21 X 1948); głównym jej zadaniem było odtworzenie kartoteki pielęgniarskiej. Od listopada 1948 do r. 1953 była członkiem Prezydium Zarządu Głównego Pracowników Służby Zdrowia w Warszawie. Równocześnie jako redaktor techniczny wchodziła w skład redakcji miesięcznika „Pielęgniarka i Położna”. Uczestniczyła w powojennych kongresach pielęgniarek w Genewie (luty 1946), Nowym Jorku (maj 1947), Atlantic City i Waszyngtonie. Zmarła 28 VI 1954 w Pruszkowie, została pochowana w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Była odznaczona Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Srebrnym Medalem II st. Polskiego Tow. Czerwonego Krzyża, Złotą Odznaką PCK oraz Warszawskim Krzyżem Powstańczym.

S. nie założyła rodziny.

 

Cmentarz Powązkowski, I; Encyklopedia pielęgniarska, W. 1976; Przewodnik encyklopedyczny dla pielęgniarek, W. 1996; Słown. pol. tow. nauk., I; – Abramek Z., Pielęgniarki Polskiego Czerwonego Krzyża wyróżnione medalem im. Florencji Nightingale, W. 2005; Bayer S., Służba zdrowia Warszawy w walce z okupantem 1939–1945, W. 1985; Łącka Z., Pielęgniarki dawnych lat (mszp. autorski); Masłowski J., Pielęgniarki w drugiej wojnie światowej, W. 1976 s. 29, 33; Orlicka Z., Z okupacyjnych przeżyć pielęgniarki w Warszawie, „Przegl. Lek.” R. 26: 1970 nr 1 s. 246; Pochylone nad człowiekiem. Z dziejów Warszawskiej Szkoły Pielęgniarstwa 1921–1945, Oprac. M. B. Jezierska i in., W. 1991; Rychel E., Rola medalu Fl. Nightingale w stymulowaniu rozwoju polskiego pielęgniarstwa, L. 1994; Strzeszewska R., Z kart historii pielęgniarstwa. Prawdziwy człowiek, „Zdrowie” R. 31: 1979 nr 363; Urbanek B., Pielęgniarki i sanitariuszki w powstaniu warszawskim w r. 1944, W. 1987; – „Pielęgniarka Pol.” R. 7: 1954 nr 8 (nekrolog S-iej, fot.); „Świat” R. 5: 1910 nr 39 (nekrolog ojca S-iej); – Arch. Zarządu Głównego Pol. Tow. Pielęgniarskiego w W.: Autobiogr. S-iej; – Mater. Red. PSB: Mater. rodzinne.

Bibliogr. dot. Edmunda Jerzego Suffczyńskiego: Oficerowie legionów polskich 1914–1917. Słownik biograficzny, W. 2006; – Ilustrowana kronika Legionów Polskich 1914–1918, Oprac. E. Quirini, S. Librewski, Kr. 1936 s. 178 (fot.); Kępińska-Bazylewicz H., Konspiracyjna służba zdrowia w Piotrkowskiem, „Przegl. Lek.” R. 26: 1970 nr 1 s. 133; Noszczyk W., Zarys dziejów chirurgii polskiej, W. 1989 s. 281 (fot.).

Barbara Dobrowolska

 
 

Powiązane artykuły

 

Polskie Państwo Podziemne 1939-1945

Polska była pierwszym państwem, które powiedziało "Nie!" żądaniom ustępstw terytorialnych ze strony nazistowskiej Rzeszy Niemieckiej. Polska była pierwszym państwem, które zbrojnie przeciwstawiło......
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.