Biogram Postaci z tego okresu
 Jan Maria Bernardoni      Klasztor w Kalwarii Zebrzydowskiej - staloryt z ok. 1831- w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl

Jan Maria Bernardoni  

 
 
ok. 1542 - 1605
Biogram został opublikowany w 1935 r. w I tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Bernardoni Jan Maria († 1605), jezuita, brat zakonny, architekt; ur. ok. 1542 w Como w Lombardji, studjował architekturę podobno w Rzymie, gdzie wstąpił do zakonu ok. r. 1563. O jego pracach rzymskich nie posiadamy żadnych wiadomości, jest jednak bardzo prawdopodobne, że zajęty był jako siła pomocnicza przy budowie kościoła Gesù i pod kierunkiem głównych architektów wprawiał się zarówno teoretycznie jak i praktycznie w swój przyszły zawód. Ok. r. 1582 wysłany został do Polski celem objęcia kierownictwa budowy nowych jezuickich kościołów i kolegjów. Wiemy, że pracował przy budowie kościoła i kolegjum w Kaliszu, w Nieświeżu (1582–1599); w międzyczasie odbudował kościół brygidek w Gdańsku. W r. 1599, gdy wznoszony w Krakowie kościół św. Piotra i Pawła przez nieudolność architekty Britiusa (spowodu wadliwie skonstruowanych fundamentów) groził zawaleniem, wezwano B-go do Krakowa, aby poprawił błędy poprzednika i budowę dalej prowadził. Ostatniem jego dziełem jest plan pierwotnego kościoła i klasztoru bernardynów w Kalwarji Zebrzydowskiej. Umarł w r. 1605, pogrzebany w kościele św. Barbary. W działalności B-go rozróżnić musimy jego prace, wykonywane wedle cudzych planów, i prace oryginalne wedle własnych pomysłów. Pierwszą grupę stanowi kościół św. Piotra, dla którego gotowe plany przysłano z Rzymu. O talencie B. i jego poglądach artystycznych możemy wyrobić sobie pewne pojęcie tylko z drugiej grupy kościołów. B. pierwszy na ziemiach polskich zaszczepił barok rzymski we wczesnej jego postaci w dwu formach: początkowej, skromnej, i rozwiniętej, wspaniałej. Kościół kaliski jest przykładem pierwszej, kościół natomiast w Nieświeżu powtarza wiernie typ Gesù. Klasztor i kościół w Kalwarji mają całkiem odmienny charakter; w tej budowli B. wzorował się na renesansowych zamkach lombardzkich. Kościoły w Kaliszu i Nieświeżu B. wybudował w całości i brał udział w ich konsekracji; krakowskiego nie dokończył, a dla kalwaryjskiego dostarczył tylko planów i założył fundamenta. Ponieważ jednak i dwa pierwsze poddawane były w ciągu trzech wieków odnowieniom, nie możemy dziś, zanim nie zostaną przeprowadzone szczegółowe badania, określić stopnia oryginalności B., ani wskazać osobistych pierwiastków, jakie wniósł we wzory, przywiezione z Włoch.

 

Archiwum Centralne T. J. Vitae, 102, fol. 342, Pol. 61. Historia Prov. Pol. Domus Profess. St. Barbarae; Załęski, Jezuici w Polsce, Lw. 1905, IV; tenże, OO. jezuici przy kościele św. Piotra i Pawła w Krakowie, Nowy Sącz 1899; Thieme-Becker, (artykuł St. Tomkowicza); Klein Fr., Kościół św. Piotra i Pawła w Krakowie, »Rocznik krak.«, XII; Szablowski J., Architektura Kalwarji Zebrzydowskiej, »Rocznik krakowski«. XXIV.

Stanisław Bednarski T. J.

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.