Kessler Jakub (1904–1942?), orientalista, pracownik na polu psychotechniki i poradnictwa zawodowego dla młodzieży żydowskiej. Ur. we Lwowie 4 X. Studiował na Uniw. Lwow. filologię polską oraz orientalistykę. Na seminarium filologii indyjskiej S. Stasiaka wykonał wiele prac, jak np. Test psychologiczny w języku nowoindyjskim (1936), Filozofia Sânkhyi jako podstawa medycyny indyjskiej, przełożył hymn Rygwedy, elementarz logiki indyjskiej „Tarkasamgraha” (prof. Pinkar Vishnu Gokhale) oraz z jęz. niemieckiego pracę E. Grünziga „Filozofia indyjska a kabała”. Pełnił także obowiązki asystenta wolontariusza. Napisał pracę na temat pierwszego indianisty polskiego W. Skorochód-Majewskiego, którą pragnął przedstawić jako magisterską (1938). Będąc w ciężkich warunkach materialnych, pracował dorywczo w różnych instytucjach i organizacjach. Zajmował się m. in. zagadnieniami poradnictwa zawodowego młodzieży i badań psychotechnicznych z tym związanych. M. in. pracował w poradni lwowskiej Centrali Poradni Zawodowych dla młodzieży żydowskiej. Na ogólnopolskiej konferencji w sprawie poradni zawodowych dla młodzieży żydowskiej w Warszawie w dn. 30–31 III 1937 r. wygłosił referat, w którym uzasadniał potrzebę odrębnego poradnictwa dla młodzieży żydowskiej ze względu na specyfikę tego środowiska. W organie Związku Towarzystw Opieki nad Sierotami Żydowskimi w Rzeczypospolitej Polskiej, miesięczniku lwowskim „Przegląd Społeczny” zamieścił liczne artykuły, jak: Z pracowni psychotechnicznej (1934), Młodzież a zawód (1935), Z obrad III Polskiej konferencji psychotechnicznej (1936). Osobno opublikował na powielaczu udokumentowaną licznymi danymi statystycznymi rozprawę Młodzież a praca zawodowa w świetle ankiet, wydaną przez poradnię zawodową dla młodzieży żydowskiej przy Centralnym Komitecie Opieki nad żydowskimi sierotami i opuszczonymi dziećmi we Lwowie (1938). Po ustanowieniu przez władze radzieckie Instytutu Orientalistycznego na Uniwersytecie im. Iw. Franki we Lwowie, K. kontynuował prace w Seminarium Filologii Indyjskiej, gdzie w l. 1939–41 pełnił obowiązki młodszego wykładowcy sanskrytu. Po okupacji Lwowa przez hitlerowców, K. znalazł się w getcie, gdzie jeszcze usiłował kontynuować prace naukowe, przygotowywał nawet nowe polskie opracowanie gramatyki sanskrytu. Wstęp do tej gramatyki, obejmującej uwagi ogólne i charakterystykę języka sanskryckiego, zachował się w rękopisie w zbiorach Zakładu Orientalistyki PAN w Warszawie. Inny fragment jest w posiadaniu J. Życzyńskiego w Gdyni. K. zginął zgładzony przez hitlerowców przypuszczalnie ok. r. 1942.
Reychman J., S. Stasiak (1884–1962), „Przegl. Orientalistyczny” 1963 nr 1 (45); – Zakł. Orientalistyki PAN w W.: Dział Dokumentacji i Informacji Naukowej (Materiały z arch. S. Stasiaka); – Informacje kolegów, m. in. J. Życzyńskiego i I. Szenfelda.
Jan Reychman