Biogram Postaci z tego okresu
 Józef Julian Szczepkowski     
Biogram został opublikowany w latach 2010-2011 w XLVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Szczepkowski Józef Julian (1890–1974), anglista, nauczyciel akademicki, pastor metodystów polskich.

Ur. 12 XII w Brooklynie (od r. 1898 dzielnica Nowego Jorku), był synem Aleksandra, redaktora prasy polskiej w USA, i Marii z Bagrowskich, uchodźców politycznych z Król. Pol. (z Mazowsza).

W młodości związał się S. z Kościołem metodystycznym i zdobył kwalifikacje pastora. Przed r. 1914 ukończył studia humanistyczne na uniw. w Syracuse (New York). W l. 1917–18 uczestniczył w pierwszej wojnie światowej jako oficer marynarki wojennej USA. Po wojnie uzupełniał wykształcenie, m.in. w Detroit Teachers College, uzyskując dyplom nauczycielski, oraz w Springfield International YMCA College. W r. 1921 zamieszkał w Polsce, jednak w r. 1924 wrócił do USA, gdzie podjął pracę pastora Kościoła metodystycznego w diec. Michigan. Został też dyrektorem i nauczycielem języka angielskiego w Community House and Social Settlement, w dzielnicy Detroit, zamieszkałej przez Polaków. W r. 1929 ponownie osiadł w Polsce i został nauczycielem języka angielskiego w Szkole Podchorążych Polskiej Marynarki Wojennej w Toruniu. Uczestniczył w wielomiesięcznych rejsach oficerskich dookoła świata na statku szkolnym «Iskra». Podczas urlopów kontynuował studia anglistyczne na uniw. w Cambridge w Wielkiej Brytanii, m.in. u językoznawcy Daniela Jonesa i ukończył z wyróżnieniem wyższy kurs dla nauczycieli języka angielskiego. Latem 1939 przyjął obywatelstwo polskie. W czasie drugiej wojny światowej, w r. 1940, został wraz z rodziną wysiedlony z Torunia; zamieszkał w Warszawie, gdzie prowadził tajne kursy języka angielskiego oraz był drugim pastorem Zboru przy ul. Chłodnej, a następnie I Zboru Centralnego, wchodząc równocześnie w skład władz naczelnych Kościoła metodystycznego w Polsce. Po upadku powstania warszawskiego 1944 r. został umieszczony w obozie w Pruszkowie, skąd wkrótce zbiegł do Krakowa, gdzie uczył języka angielskiego na tajnych kompletach.

Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej, w marcu 1945 został S. pastorem Zboru Krakowskiego im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Od września 1945 pracował jako lektor języka angielskiego w Katedrze Filologii Angielskiej UJ. Jesienią 1945 wrócił do Torunia, gdzie objął kierownictwo Katedry Filologii Angielskiej UMK. W l. 1948–50 przebywał na zorganizowanym przez metodystów stypendium Madison University (Wis., USA). W r. 1950 uzyskał magisterium z teologii i wrócił do Torunia. T.r. został mianowany rektorem Seminarium Teologicznego im. Jana Łaskiego w Klarysewie koło Warszawy. W r. 1952 Katedra Filologii Angielskiej UMK została zlikwidowana, a w r. 1954 przestał też pełnić funkcję rektora Seminarium. Od r. 1956 pracował jako dyrektor szkoły języka angielskiego w Warszawie. W r.n. został Superintendentem Naczelnym Kościoła metodystycznego w Polsce. W r. 1959 otrzymał doktorat teologii honoris causa Wilkinson Seminary-Lycoming College w Wiliamsport w Pensylwanii; kazania oraz wrażenia z podróży do USA publikował w l. 1958–9 w „Pielgrzymie Polskim”. Wybierany ponownie na urząd Superintendenta Naczelnego w l. 1961 i 1965, był w r. 1966 delegatem duchownym Kościoła metodystycznego na Konferencji Generalnej w Pittsburgu (Penn.) w USA. Polskich metodystów reprezentował także w r. 1968 na Konferencji Generalnej w Dallas. Na konferencji dorocznej Kościoła metodystów w Klarysewie (19–21 IX 1969) złożył urząd i przeszedł na emeryturę, otrzymując tytuł dożywotniego Superintendenta Honorowego. Zmarł 31 I 1974 w Toruniu, został pochowany 2 II na cmentarzu parafialnym przy ul. Wybickiego. Był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

W zawartym w r. 1924 małżeństwie z Zofią z Makowskich (1899–1991), doktorem polonistyki Uniw. Pozn., działaczką oświatową, miał S. syna Jana (1926–2009), geografa, pracownika naukowego UMK i Uniw. Gdań., działacza samorządowego, oraz córkę Stefanię (1927–2010), pedagoga, kierowniczkę Sekcji Rodzin Klubu Inteligencji Katolickiej w Toruniu, żonę Janusza Bieniaka, historyka mediewisty.

 

Michalak R., Kościoły protestanckie i władze partyjno-państwowe w Polsce (1945–1956), W. 2002; Nierzymskokatolickie kościoły i grupy wyznaniowe w Gdańsku w latach 1945–1995 oraz ich wkład w rozwój regionu gdańskiego, Red. W. Pałubicki i in., Gd.–Koszalin 1998; Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945–2004. Materiały do biografii, Red. S. Kalembka i in., Tor. 2006; Załuska J., Studium Praktyczne Nauki Języków Obcych (1956–1980), w: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 1966–1980, Tor. 1992 II; – Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Wspomnienia absolwentów, Red. I. Walczyk, W. Streich, Tor. 2009; Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Wspomnienia pracowników, Red. A. Tomczak, Tor. 1995; – „Pielgrzym Pol.” 1974 nr 3 (W. Benedyktowicz); – Arch. UJ: sygn. S III 131, S III 133 (kwestionariusze osobowe); Arch. UMK: sygn. K–13/124 (teczka osobowa S-ego); – Mater. Red. PSB: Mater. Bożeny Kierzkowskiej na podstawie kwerendy w Arch. UMK; – Informacje z Arch. Uniw. Pozn., Janusza Bieniaka oraz Zbigniewa Kamińskiego z W.

Adela Styczyńska

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.