Chreptowicz Karol Litawor, h. Odrowąż, konfederat barski, syn Jakuba, stolnika grodzieńskiego († 1750), i Teresy z Tymińskich, służył za młodu w wojsku pruskim (1740), potem jako chorąży w gwardii litewskiej (1744); kiedy familia Czartoryskich była na Litwie górą, trzymał się protekcji Jerzego Flemminga; przez kilkanaście lat gospodarował w jego ekonomiach, gardłował za nim na sejmikach i za jego radą, po odbytej żałobie, ożenił się (1751) z krewną Anną Chreptowiczówną, starościanką werbelską, siostrą Joachima, »stotysieczną panną«, która zresztą wkrótce się z nim rozeszła. Niewiadomo kiedy został pisarzem ziem. grodzieńskim. Szukając zabezpieczenia z drugiej strony, już w r. 1750 wybrany deputatem z Grodzieńszczyzny, obiecał głosować na młodocianego Karola Radziwiłła przy wyborze na marszałka trybunału. »Sordide skapy«, dorabiał się na funkcji wice-ekonoma dóbr stołowych królewskich, a gdy zażądał dzierżawy ekonomii grodzieńskiej, wypadł z łask Flemminga. Przy poparciu dworu i Radziwiłłów osiągnął w r. 1759 strażnikostwo polne litewskie; padł na wyborach do trybunału 1761 r., ale zaraz wszedł do sejmu, po którego bezowocnym rozejściu zamawiał sobie u dworu mandat na następne zgromadzenie. Rwał się do służby wojskowej u Sasów i Rosjan, w którym to celu bezowocnie jeździł do Petersburga. W bezkrólewiu przed szykanami Czartoryskich schronił się do Królewca. Wypłynął na wierzch w konfederacji Brzostowskiego i Radziwiłła jako marszałek grodzieński (1767), dzięki czemu trafił potem na sejm delegacyjny i mógł się odznaczyć manifestem przeciw gwałtom Repnina (24X). Ponieważ na dobitkę przyjął do akt grodzieńskich manifest Sołtyka, więc podobnie jak Wybicki szukał znów bezpieczeństwa za granicą. Zawiózł papieżowi skargi Polaków, w kwietniu 1768 bawił w Wiedniu, a w sierpniu znalazł się już w Mołdawii, w Nielipowcach, wśród konfederatów barskich. Był potem z Bierzyńskim na Litwie i podał do aktów Generalności lit. manifest dat. w Grodnie 19 VII 1769; wtedy też wrócił na stanowisko marszałka konf. grodzieńskiej. Zasiadłszy w Generalności w Preszowie, trapił się swą bezczynnością, zapowiadał powrót na Litwę (w kwietniu 1771), ale nie słychać, by tam wrócił. Przeciwnie, jesienią 1772 r. towarzyszy K. Radziwiłłowi na tułaczce w Mannheim, uczestniczy w zjeździe landshuckim, gdzie popiera próbę pojednania z królem pod warunkiem, że rozbiór nie dojdzie do skutku. Wytrwał na obczyźnie, mianowicie w Wenecji, do r. 1774; w r. 1779 odnajdujemy go w Zabłudowie. 23 V 1781 został chorążym nadwornym lit., ale złożył tę godność po pięciu latach, by otrzymać z rąk króla i Rady Nieust. (2 II) starostwo grodzieńskie. Żył jeszcze w r. 1794. W rosyjskiej korespondencji 1768 r. nosi epitet »biezrazsudnyj Poliak«, co oznacza gorliwego katolika i patriotę; w oczach konfederatów »sławny mąż, który nie da się uwieść«.
Złota księga; Konopczyński, Konf. barska, W. 1936, I; II w druku; Matuszewicz, Pamiętniki, W. 1876, III; Herbarze Wolffa (rkp. B. Ord. Kras. 3653); 29 listów Ch-cza do Radziwiłłów w Arch. Ord. Nieśw.; Relacje saskie z końca r. 1761 w Arch. Drezdeńskim.
Władysław Konopczyński