INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
Biogram został opublikowany w latach 2010-2011 w XLVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Szczucki Wiktor (1711–1772), jezuita, rektor kolegiów w Żodziszkach i Dyneburgu.

Ur. 11 lub 12 IV w woj. płockim, miał rodzinę na Mazowszu i w woj. sandomierskim.

S. uczył się w jezuickich szkołach średnich w Płocku do klasy retoryki włącznie. Do zakonu jezuitów wstąpił 5 IX 1728 w Wilnie, gdzie odbył dwuletni nowicjat. Przez rok (1730/1) nauczał w Połocku w najniższej klasie gramatyki (infima); następnie odbył tamże trzyletnie studia filozoficzne (1731–4), po czym uczył w klasach syntaksy i gramatyki (1734/5) oraz retoryki i poetyki (1735/6). Podjął studia teologiczne w Akad. Wileńskiej (1736/7), kontynuował je w Połocku (1737–9), a zakończył ponownie w Akad. Wileńskiej (1739–40); święcenia kapłańskie przyjął w r. 1739. W Wilnie odbył również roczne studia duchowości i prawa zakonnego, tzw. trzecią probację (1740/1), po czym wrócił do nauczania retoryki i poetyki w Mińsku (1741/2) i Nowogródku (1742/3), gdzie równocześnie kierował jako prefekt kongregacją studencką.

W r. 1743 został S. kaznodzieją świątecznym w Słucku oraz misjonarzem ludowym w okolicznych wioskach prawosławnych, a w r. 1744 również prefektem kongregacji studenckiej. Od r. 1745 przebywał w Orszy, gdzie pełnił funkcję kaznodziei świątecznego, a od r. 1746 kaznodziei niedzielnego oraz prefekta szkół niższych i biblioteki. Również w Orszy, 2 II t.r., złożył uroczystą profesję czterech ślubów zakonnych. W r. 1748 przeniósł się do Faszczówki (Chwaszczówka), gdzie jezuici z Orszy posiadali od r. 1616 stałą stację misyjną i sanktuarium maryjne. Przez dziesięć lat pełnił tam obowiązki przełożonego stacji zakonnej, złożonej z trzech misjonarzy. We współpracy z rektorem kolegium orszańskiego Antonim Bykowskim kontynuował rozpoczętą w r. 1738 budowę murowanego kościoła filialnego paraf. w Orszy (od r. 1776 parafialnego), jednego z największych na Białorusi. Poświęcono go 7 IX 1754, a nazajutrz S. umieścił w jego murach «słynący łaskami» obraz Matki Boskiej, przeniesiony ze zniszczonego drewnianego kościółka; do podziemi nowego kościoła przeniósł ciała pochowanych tam misjonarzy. W r. 1755 zbudował dom dla misjonarzy, oddzielny budynek dla gości i pielgrzymów oraz młyn pneumatyczny.

Jako dobry organizator został S. mianowany 29 XI 1759 wicerektorem kolegium w Żodziszkach (pow. święciański), przy którym istniały szkoły średnie (do retoryki włącznie); powierzono mu wtedy budowę jednopiętrowego gmachu kolegium wg projektu architekta Tomasza Żebrowskiego. Po załagodzeniu sporów majątkowych jezuitów ze szlachtą, S. w r. 1760 dokończył kładzenie fundamentów pod kolegium. Jeszcze w trakcie budowy został mianowany 1 I 1762 pierwszym jego rektorem; ze starego drewnianego domu do częściowo już zbudowanego kolegium jezuici przenieśli się w r. 1764. S. urządził na nowo aptekę w r. 1767, a w październiku t.r. położył fundamenty pod murowany kościół. Dn. 28 X objął urząd rektora kolegium w Poszawszu (obecnie Pašiaušë) na Żmudzi, gdzie również istniały jezuickie szkoły średnie do retoryki włącznie. Zlecono mu budowę murowanego gmachu kolegium, ale z zadania nie mógł się wywiązać ze względu na trudną sytuację finansową; wyposażył natomiast bibliotekę. Od 1 III 1771 pełnił urząd rektora w Dyneburgu (obecnie Daugavpils), gdzie już od r. 1763 trwała rozbudowa kolegium. Zmarł 17 IV 1772 w Dyneburgu, został pochowany w podziemiach tamtejszego kościoła Jezuitów.

 

Enc. Jezuitów; – Fontes historiae Latviae Societatis Jesu, Coll. J. Kleijntjens, Riga 1941 I 261; [Giżycki I.] I. G., Materiały do dziejów Akademii Połockiej i szkół od niej zależnych, Kr. 1905 s. 146; Załęski, Jezuici, IV; – Arch. Rom. S.I.: sygn. Lit. 3 F. 452, 453 (formuły ślubów), sygn. Lit. 5 F. 55 (Responsiones, rectori, Zodziscos, 27 VII 1765), sygn. Lit. 24–32 (katalogi trzyletnie, 1730–70), sygn. Lit. 50–53 (hist. kolegiów), sygn. Lit. 57–59 (katalogi roczne, 1756–72); Arch. Prow. Polski Południowej TJ w Kr.: rkp. 1027 II k. 3 (nekrolog).

Ludwik Grzebień

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.