Ramlow (Ramloff) Saladyn Wiktor (1840–1882), powstaniec 1863 r., emigrant, lekarz. Ur. 23 XII w Dąbrowie Górniczej, był synem Karola Saladyna Ramlau, który od r. 1862 używał nazwiska w zmienionym brzmieniu Ramlow, i Józefy z Wysockich. Ojciec był lekarzem 2 p. jazdy krakowskiej, następnie 6 p. ułanów w czasie powstania listopadowego, doktorem medycyny uniwersytetu w Jenie (1833), od r. 1839 lekarzem w Bzinie koło Skarżyska, a od r. 1854 dyrektorem szpitala w Dąbrowie Górniczej.
R. uczęszczał do Wyższej Szkoły Realnej w Kielcach. W l. 1858–61 studiował w Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie. Przyjaźnił się wówczas z Karolem Majewskim i należał do grona aktywnych uczestników spisków i manifestacji przed wybuchem powstania styczniowego. Aresztowany w r. 1861, więziony w cytadeli, skazany został wyrokiem sądu wojennego na zesłanie do Orenburga. Zdołał uciec z transportu w Tobolsku na Syberii i przedostał się do Taganrogu. Udało mu się zbliżyć z kapitanem okrętu francuskiego, który ułatwił mu podróż do Konstantynopola, a stamtąd dostał się do Francji. W r. 1862 rozpoczął naukę w szkole wojskowej w Cuneo, a po zamknięciu szkoły wyjechał do Paryża, gdyż tu postanowił ukończyć studia medyczne. Nie rozpoczął jednak studiów, ponieważ wcześniej wyjechał do kraju i wziął udział w powstaniu.
R. był jednym z najbliższych współpracowników Ludwika Mierosławskiego i należał do tzw. straży chorągwianej, która miała przygotować w okolicy Bydgoszczy przejście przez granicę Mierosławskiego i osób mu towarzyszących jak również przyjąć wysłaną przez dyktatora do Bydgoszczy broń. R. wziął udział w bitwach pod Krzywosądzem i Nową Wsią pełniąc obowiązki lekarza wojskowego. Wg relacji W. Daniłowskiego R. wraz z Janem Kurzyną-Pelszewskim po przegranej pod Nową Wsią uprowadzili Mierosławskiego z placu boju. Przed wyjazdem dyktatora do Paryża R. razem z Kurzyną zostali skierowani do Krakowa w celu przygotowania tam gruntu do dalszych działań politycznych Mierosławskiego. Zwolennicy dyktatora zniecierpliwieni i zaniepokojeni jego bezczynnością wysłali właśnie R-a do Paryża z misją sprowadzenia Mierosławskiego do Krakowa. W trakcie podróży z Paryża do Krakowa w towarzystwie R-a Mierosławski 11 III w Wiedniu dowiedział się z gazet o dyktaturze Mariana Langiewicza. W Krakowie R. współdziałał z Mierosławskim przy organizacji siły zbrojnej. Wraz z oddziałem dowodzonym przez Stefana Malczewskiego 4 V 1863 wziął udział, w charakterze lekarza, w bitwie pod Igołomią. Następnie przeszedł do oddziału Kazimierza Konrada Błaszczyńskiego, gdzie pozostał aż do śmierci dowódcy w dn. 18 VI 1863. Z zeznań Karola Majewskiego wynika, że w listopadzie 1863 R. był jeszcze w Warszawie i brał udział w oddaniu papierów Majewskiemu jako byłemu szefowi Rządu Narodowego. Współdziałał R. z Tow. Patriotów Polskich, utworzonym w końcu r. 1863 przez Kurzynę, dążącym do obalenia dyktatora Romualda Traugutta. W grudniu t. r. R. i dwaj inni aktywni «kurzyńczycy», Alfons Sejfried i Ignacy Marchwiński, zostali wysłani w charakterze emisariuszy Tow. Patriotów Polskich do Krakowa.
W r. 1864 R. emigrował do Francji. W październiku t. r. znów rozpoczął starania o przyjęcie na bezpłatne studia medyczne w Paryżu (złożył podanie popierane przez Mierosławskiego i dra Seweryna Gałęzowskiego). Dn. 22 XI 1864 decyzją rektora Sorbony uzyskał wpis na bezpłatne studia medyczne z prawem dokończenia studiów i robienia doktoratu. Był uczniem sławnych profesorów: A. Nélatona i A. Trousseau. Oni to wraz z J. Civiale swoim poparciem przyczynili się do rozszerzenia praktyki lekarskiej R-a. Po obronie pracy doktorskiej o leczeniu zapalenia pochwy pt. Du traitement de la vaginite (Paris 1867) otrzymał stopień doktora medycyny (7 IV 1867). Był wówczas członkiem i bibliotekarzem Tow. Paryskiego Lekarzy Polskich. W życiu politycznym emigracji R. nie brał aktywnego udziału. Odsunął się od Mierosławskiego. Wprawdzie wysłał mu w lutym 1865 roku bilecik z ubolewaniem po spoliczkowaniu go przez braci Marchwińskich w Café Voltaire, ale na liście członków Tow. Demokratycznego Mierosławskiego z 1866 r. brak jego nazwiska. Jako lekarz asystował w głośnym pojedynku (B. Cassagnac i P. O. Lissagaray); dzięki niemu po pięciu spotkaniach zaprzestano walki. Z tej okazji dzienniki francuskie pisały o R-ie i zamieszczały jego życiorys. W czasie wojny francusko-pruskiej 1870–1871 zgłosił się jako ochotnik i wstąpił do Tow. Krzyża Czerwonego; organizował wówczas ambulanse lekarskie. Wraz ze swoją kolumną sanitarną znalazł się w Metzu w czasie oblężenia. Po upadku Metzu służył w armii C. Gambetty i był prawą ręką naczelnego lekarza. Powrócił następnie do Paryża, gdzie ratował rannych komunardów. Notowany był przez policję jako uczestnik Komuny Paryskiej. Po wojnie mieszkał stale w Paryżu, założył nawet prywatną lecznicę i ordynował przy rue de la Victoire 32. W lipcu 1881 podpisał kontrakt z kierownikiem budowy kanału Panamskiego, dyplomatą francuskim F. Lessepsem, i został lekarzem pracujących tam inżynierów i robotników. W listach pisanych do rodziców donosił stamtąd o zbieraniu okazów przyrodniczych i o planach powrotu do kraju.
Zmarł 28 II 1882 w Panamie i tam został pochowany.
R. rodziny nie założył.
Na emigracji przebywał także młodszy brat R-a Paweł, uczestnik powstania styczniowego, który po internowaniu w twierdzach austriackich, dotarł przez Szwajcarię do Francji. Był czynnym działaczem Stowarzyszenia Czesko-Polskiego w Bazylei, a od 1 XI 1866 członkiem Zjednoczenia Emigracji Polskiej (gmina Montparnasse). Był też członkiem (1872) Stowarzyszenia Pomocy Naukowej w Paryżu.
Konopka, Pol. bibliogr. lek., IX; Kośmiński, Słown. lekarzów; Rocznik urzędowy obejmujący spis naczelnych władz cesarstwa oraz wszystkich władz i urzędów Królestwa Polskiego… 1850–1866; – Borejsza J. W., Emigracja Polska po powstaniu styczniowym, W. 1966 (dotyczy Pawła Ramlowa); Florkowska H., Struktura polskiej emigracji politycznej w Szwajcarii w latach sześćdziesiątych XIX wieku, Wr. 1976; Karbowski W., Polska Szkoła Wojskowa we Włoszech, Studia i Mater. do Hist. Wojsk. VIII cz. 2 s. 76; Klukowski Z., Lekarze-zesłańcy po powstaniu 1863 r., „Lekarz wojsk.” R. 8: 1927 t. 9; Kozłowski E., Generał Józef Hauke-Bosak 1834–1871, W. 1973; Przyborowski W., Dzieje 1863 r., Kr. 1899 I 371, 402; Rutkowski S., Zarys dziejów polskiego szkolnictwa wojskowego, W. 1970; Wyczańska K., Polacy w Komunie Paryskiej 1871 r., W. 1971; Zembrzuski L., Złota Księga Korpusu Sanitarnego Polskiego 1797–1918, W. 1927 s. 92–3 (fot. ); Żychowski M., Ludwik Mierosławski 1814–1878, W. 1963; – [Bałaszewicz J. A. ] Potocki A., Raporty szpiega, W. 1973 II (dotyczy Pawła Ramlowa); Janowski J. K., Pamiętniki o powstaniu styczniowym, Lw.-W. 1923 I 242, II 1; [Kraszewski J. I.] Bolesławita B., Z roku 1868 Rachunki, P. 1869 s. 1043–1104; Mickiewicz W., Pamiętniki, Kr. 1933 III 17; Mierosławski L., Pamiętniki (1861–1863), W. 1924; Powstanie styczniowe. Galicja w powstaniu; Powstanie styczniowe. Prasa, cz. 3, Powstanie styczniowe na Lubelszczyźnie, Pamiętniki, L. 1966 s. 38; Ramlau K. S., Dissertatio Inauguralis medica de Urethritide nec non de Elytritide, Jena 1833; Spiskowcy i partyzanci 1863 roku, W. 1967 s. 206, 227 i 635 (błędna data ur. R-a); Władysława Daniłowskiego Notatki do pamiętników, Kr. 1908 s. 228, 241, 245, 248, 275, 498; Zeznania śledcze o powstaniu styczniowym, Wr. 1956 s. 41, 42, 115, 277, 298, 301; Zieliński S., Bitwy i potyczki 1863–64, Rapperswil 1913; – „Dzien. Pol.” 1885 nr 118 (dotyczy Pawła Ramlowa); „Gaz. Lek.” R. 17: 1882 nr 20 s. 416; „Gaz. Narod.” 1882–9; „Gaz. Pol. w Chicago” 1882 nr 20; „Głos Wolny” 1865 nr 61 s. 248, 1867 nr 155–6 s. 626, 1868 nr 165–6 s. 665; „Kur. Pol. w Paryżu” 1886 nr 60 s. 8; „Lekarz Wojskowy” R. 8: 1927 nr 3 s. 235; „Medycyna” 1882 nr 19 s. 320; „Ojczyzna” 1864 nr 109 s. 3; „Przegl. Lek.” 1882 nr 18 s. 231, 1917 nr 6 s. 49; „Reforma” 1882 nr 88; „Służba Zdrowia” 1963 nr 6 s. 6; – Archives Nationales w Paryżu: F17 4553, F17 4601, F17 4267; B. Pol. w Paryżu: Koresp. KZEP nr 226.
Mariusz Kulczykowski