INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Feliks (Szczęsny) Sieprski (z Gulczewa Sieprski) h. Prawdzic  

 
 
XV - 1519
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sieprski Feliks (Szczęsny) z Gulczewa h. Prawdzic (zm. 1519), podkomorzy płocki. Był synem Andrzeja z Gulczewa, podkomorzego płockiego (1471–80), starszym bratem Prokopa (zob.).

S. odziedziczył wspólnie z bratem obszerne dobra w ziemi płockiej (klucze Gulczewo, Sieprc i Bieżuń), dobrzyńskiej i gostynińskiej. Jego główną rezydencją stał się Sieprc (obecnie Sierpc), od niego przyjął nazwisko Sieprski, jakkolwiek pisał się także z Gulczewa, rodowej siedziby pod Płockiem. W r. 1484 jako patron nowej kaplicy Wniebowzięcia Najśw. Marii Panny na przedmieściu Sieprca (związanej z objawieniami 1483 r.), wraz ze scholastykiem płockim Dziersławem Karnickim i podkomorzym płockim Jakubem Łaszewskim, pożyczył ks. mazowieckiemu Januszowi II dwie znaczne kwoty z pieniędzy ofiarowanych na budowę tej kaplicy, uzyskując ich zabezpieczenie na dobrach książęcych w ziemi płockiej. Wraz z bratem Prokopem S. wzniósł na miejscu kaplicy kościół pod tymże wezwaniem, co wywołało zatarg z posiadaczami pobliskiego Bobrowa, zakończony ugodą obu braci z Bobrowskimi 2 III 1488, przewidującą niewielkie odszkodowanie na rzecz Bobrowskich i prawo wolnej sepultury. Wspólnie z bratem wznosił w Sieprcu także inne kościoły murowane (farę i św. Ducha oraz św. Krzyża). W lutym 1489 uzyskał, wraz z bratem, dla miasta przywilej ks. Janusza wprowadzający w Sieprcu jarmark na św. Łucję (13 XII). Jeszcze w r. 1488 wraz z bratem odstąpił Jakubowi Łaszewskiemu prawa bliższości do dóbr Płociczno w ziemi płockiej za tysiąc kóp gr. w szelągach pruskich, jednak później utrzymał owe dobra (z obszernym lasem) w swoim posiadaniu. W r. 1490 wraz z bratem powiększył uposażenie kościoła parafialnego w Szczutowie w ziemi dobrzyńskiej, a w r. 1497 – uposażenie kościoła Najśw. Marii Panny w Sieprcu. Przed r. 1504 bracia przeprowadzili podział dóbr odziedziczonych po ojcu, przy czym S-emu przypadła część Sieprca na południe od biegu Sierpienicy, a także Gulczewo z przynależnymi osadami. W r. 1506 S. uzyskał dla nowo lokowanych wsi: Płociczno w ziemi płockiej, Okalewo i Okalewko w ziemi dobrzyńskiej zwolnienie od podatku na 10 lat. Dn. 1 XI 1509 wyjednał dla sukienników sieprskich przywilej królewski zezwalający im na stosowanie własnego stempla, co umacniało ich pozycję na rynku.

S. był poddanym królewskim i zarazem książąt mazowieckich; w r. 1495 niewątpliwie stanął wraz z krewnymi po stronie Jana Olbrachta, popierając sprawę inkorporacji Mazowsza płockiego do Korony, bowiem niedługo później (zapewne jeszcze w r. 1496) przejął po Jakubie Łaszewskim urząd podkomorzego płockiego; jest na nim znany od maja 1497. Współdziałał wówczas bliżej z prepozytem płockim Michałem Prażmowskim, w jego imieniu prezentował nowego plebana w Słupi w ziemi płockiej (26 V 1497). Uczestniczył w życiu politycznym, biorąc udział w sejmikach szlachty woj. płockiego w Raciążu. W karierze wyprzedził go brat Prokop, obejmując funkcję starosty płockiego i urząd chorążego płockiego. Po śmierci Prokopa król Zygmunt I zlecił S-emu w listopadzie 1514 opiekę nad starostwem płockim, co starał się on pełnić do stycznia 1515, natrafił jednak na trudności; wdowa po Prokopie nie przyjęła tego rozwiązania, powierzając te obowiązki swemu bratu Grzegorzowi Skórze z Gaju.

Jako podkomorzy S. uczestniczył w rozgraniczaniu dóbr w ziemi płockiej; w r. 1513 rozgraniczał królewską wieś Troszyn od szlacheckiego Wiączemina. Pod koniec życia zapadłszy na zdrowiu, utracił mowę (1517). Na urzędzie podkomorzego płockiego pozostawał do 25 IV 1518, kiedy zrezygnował na rzecz swego syna Andrzeja. W r. 1519 prezentował, jeszcze wraz z synami, na plebana w Sieprcu syna Jana, kanonika płockiego. Zmarł w r. 1519.

S. był żonaty (ślub zapewne przed r. 1494) z Zofią Oporowską, córką woj. brzeskiego kujawskiego Jana (zob.). Dn. 31 X 1509 zapisał jej na swoich dobrach 3 tys. fl. Z małżeństwa tego pozostawił synów: Andrzeja (zob.), Feliksa (Szczęsnego), kaszt. rypińskiego w l. 1528–54, Jana, od r. 1514 kanonika płockiego, i Mikołaja, plebana w Sieprcu.

 

Słown. Hist.-Geogr. Ziem Pol., T. 3: (woj. płockie) s. 100–1; Boniecki, VI 179–80; Paprocki; – Diecezja płocka. Struktura personalno-administracyjna, Płock 1978 s. 388–92 (informacje ks. T. Żebrowskiego); Kuczyński S. K., Pieczęcie i herb Sierpca, Sierpc 1981 s. 6–11, 13, 27; Piętka J., Mazowiecka elita feudalna późnego średniowiecza, W. 1975 s. 78–81 (z błędami); – Acta capitulorum, Vol. 3 nr 156; Acta Tom., III 266, 277; Kod. maz. (Lubomirskiego), nr 251, 252; Matricularum summ., III, IV; Zbiór dok. m. Płocka, I nr 227, 228, II nr 296; – AGAD: Płocka ziem. rel. i wyr. t. 3 k. 344, t. 4 k. 161, 178, t. 5 k. 34v., 142v., 196, 281v., 284, Płocka grodz. wiecz. t. 2 k. 134v.–135v.; Arch. Diec. w Płocku: Episcopalia t. 2 s. 379–380, 396–401, t. 15 k. 125v., t. 16 k. 214v.–215v.; IH PAN: Kartoteka Pracowni Słown. Hist.-Geogr. Mazowsza do r. 1526 (ziemia płocka).

Kazimierz Pacuski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan z Dukli

około 1410 - 1484-09-29
święty
 
 

Mikołaj Dzierzgowski

c. 1490 - 1559-01-18
prymas Polski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan Pilecki h. Leliwa

brak danych - 1527-01-29
starosta lubelski
 

Jan Kościelecki h. Ogończyk

brak danych - 1553, między 19 VIII a 18 X
wojewoda łęczycki
 

Hans Suess (Süss) von Kulmbach, z Kulmbachu, Kulmbach

nie później niż 1485 - koniec 1522
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.