Poniższa nota biograficzna pochodzi z Pocztu Prymasów Polski opublikowanego przez Kurię Metropolitalną w Gnieźnie na stronie www.prymaspolski.pl.

 

Jakub Uchański

 

Syn Pawła, dziedzica na Uchaniach i Służewie (w ziemi chełmskiej) oraz Weroniki z Jastrzębców, urodził się w dobrach rodowych w Uchaniach w 1502 r. Nic bliżej nie wiadomo, aby posiadał ukończone studia uniwersyteckie, kształcił się jedynie w szkole katedralnej w Krakowie. W 1533 r. został sekretarzem królowej Bony, której szczerze był oddany, w niedługim czasie otrzymał kanonię chełmską i zapewne wówczas przyjął święcenia kapłańskie. Właśnie wtedy rozpoczęła się jego kariera kościelna: w 1536 r. został kanonikiem krakowskim, w 1548 r. dziekanem płockim, a rok później archidiakonem warszawskim. Był też referendarzem koronnym (1538–1550) oraz sekretarzem wielkim w latach 1548–1550. W połowie grudnia 1550 r. otrzymał nominację królewską na biskupa chełmskiego, jednak początkowo papież odmówił królowi zgody na tę decyzję, uległ dopiero w listopadzie 1551 r. Siedem lat później Uchański otrzymał kolejną nominację królewską, tym razem na biskupstwo włocławskie. Jednak i w tym przypadku zabiegi w Stolicy Apostolskiej trwały długo, dopiero w 1561 r. papież Pius IV wystawił bullę translacyjną, upewniwszy się wcześniej, że Uchański nie sprzyja heretykom. Wkrótce po uporządkowaniu spraw włocławskich Uchański otrzymał królewską nominację na arcybiskupa gnieźnieńskiego. Tym razem papież poparł promocję królewską, licząc na to, że nowy Prymas będzie popierał wcielanie w życie reformy trydenckiej. Uchański był zwolennikiem zwołania synodu narodowego w celu osiągnięcia pokoju religijnego w kraju. Ostatecznie jednak zamierzenie to się nie powiodło i w 1577 r. Prymas zwołał synod prowincjonalny do Piotrkowa, a kolejny w 1572 r. do Uniejowa. W 1578 r. ufundował kolegium mansjonarzy w Piotrkowie. Hierarcha był zwolennikiem unii lubelskiej i pierwszy złożył przysięgę na jej zachowanie. Po śmierci króla Zygmunta Augusta Uchański stanął na czele obozu katolickiego. Na sejmie konwokacyjnym w Warszawie zapadła uchwała wynosząca Prymasa do godności interreksa. Przeprowadzili ją katolicy, gdyż innowiercy chcieli tę godność oddać w ręce marszałka wielkiego koronnego. W czasie tego sejmu zawiązała się też konfederacja, której uchwały gwarantowały wolność religijną, Prymas był jej zdecydowanie przeciwny. Na sejmie elekcyjnym poparł Henryka Walezego, a po jego ucieczce do Francji opowiedział się za cesarzem Maksymilianem II. Po wyborze Anny Jagiellonki i Stefana Batorego pojednał się z królem i koronował go w katedrze na Wawelu. Uchański, doceniając rolę wykształcenia, już jako kanonik krakowski, ufundował stypendium dla jednego studenta uniwersytetu królewieckiego, jako biskup włocławski dla trzech studentów w kolegium jezuickim w Wiedniu, jako Prymas utrzymywał szkoły w Skierniewicach, Kaliszu i Łowiczu, a ponadto płacił corocznie 100 dukatów na uniwersytet w Krakowie. Jakub Uchański zmarł 5 kwietnia 1581 r. w Łowiczu i został pochowany w tamtejszej kolegiacie 2 maja przez Stanisława Karnkowskiego, biskupa włocławskiego i swojego następcę na arcybiskupstwie gnieźnieńskim.